MΑΝΤΑΛΑ

Στα σανσκριτικά σημαίνει «δοχείο του Πνεύματος», «δοχείο της Ουσίας» ή «δοχείο της Ενέργειας».

Η κατασκευή  μίας μαντάλας κατατάσσεται στην ψυχική ή πνευματική τέχνη (psychic / spiritual Art). Μία μαντάλα, είναι, λοιπόν, μια απεικόνιση του Πνεύματος, ή της Ουσίας όπως την αντιλαμβάνεται ο ζωγράφος ή  κατασκευαστής της. Μπορεί να απεικονίζει κάποιο στοιχείο του εαυτού μας ή κάποιο μέρος της κοσμοθεωρίας μας. Μπορεί επίσης να απεικονίζει τις βαθύτερες επιθυμίες μας που θα θέλαμε να υλοποιηθούν. Η  κατασκευή μίας μαντάλας δεν είναι η ζωγραφική ενός ακόμα έργου τέχνης, είναι μία μαγική πράξη. Είναι μία διαδικασία κατά την οποία επικοινωνούμε με τον βαθύτερο εαυτό μας, του δίνουμε το χώρο και τη διέξοδο να αποτυπωθεί στο χαρτί και να γίνει ορατός. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο, γιατί βοηθά  να εκτονωθεί και να αποφορτιστεί ένα κομμάτι του εαυτού με έντονο ψυχικό φορτίο, και έτσι να βοηθηθούν τα άτομα και στις εν γένει προσωπικές και κοινωνικές  τους σχέσεις. 

Μία μαντάλα μπορεί να γίνει ο χώρος όπου συναντώνται το μέσα και το έξω, το πάνω και το κάτω, το συνειδητό και το ασυνείδητο. Μπορεί να μαζέψει τα πολλά κατακερματισμένα μας κομμάτια σε ένα Ολον. Είναι μία Ιερή Τέχνη που μας επιτρέπει να συνδεθούμε και να επικοινωνήσουμε με την Συμπαντική Ενέργεια, το κβαντικό πεδίο. Οι μαντάλες είναι συνήθως στρογγυλές, μια που ο κύκλος ως το «τέλειο» σχήμα (χωρίς αρχή και τέλος)  θεωρείται κατάλληλος να «περικλείσει» το πνεύμα, την ουσία, την ενέργεια.

Μαντάλες υπάρχουν σε όλες τις παραδόσεις: ο σταυρός στις διάφορες παραλλαγές του, το yin-yang, οι τρούλοι των εκκλησιών, οι θιβετανικές απεικονίσεις των πολλαπλών κόσμων και των θεοτήτων τους, η σβάστικα.

κέλτικος σταυρός

Rose Window, Strasbourg Cathedral

Οι μαντάλες που φτιάχνουμε εμείς μπορεί να είναι αυστηρά προσωπικές,  να έχουν νόημα μόνο για μας, αλλά  μπορεί να περιέχουν ένα πιο συλλογικό όραμα. Μπορούμε να φτιάξουμε μαντάλες κάθαρσης, μαντάλες αυτό-εξερεύνησης, μαντάλες υλοποίησης, μαντάλες οραματισμού, μαντάλες αυτοπραγμάτωσης, μαντάλες θεραπείας. Δεν χρειάζεται καν να είναι στρογγυλές αν δεν μας "βγαίνει"!

healing mandala, June-Elleni Lane

Για να κατασκευάσουμε μία μαντάλα χρειάζεται να μπορούμε να έρθουμε σε επαφή  με τον  βαθύτερο εαυτό μας ο οποίος «εδράζεται» στο δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου μας. Ερευνες έχουν δείξει ότι το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου μας έχει αρμοδιότητα για το λόγο, τον υπολογισμό, την κατάταξη, την αναλυτική σκέψη, και τα συναισθήματα του φόβου και της επιθετικότητας. Το δεξιό ημισφαίριο είναι αρμόδιο για την έμπνευση, τη διαίσθηση, τη σύνθεση, την τέχνη, τα συναισθήματα αγάπης και ενωτικότητας. Στο δεξιό ημισφαίριο «δεν υπάρχει χρόνος». Το αριστερό ημισφαίριο μας βοηθά στην επίλυση των καθημερινών θεμάτων της ζωής μας, το δεξιό ημισφαίριο έχει ονομαστεί και «έδρα της ψυχής» και «πύλη του πνεύματος».

Μαθαίνοντας να κατασκευάζουμε μαντάλες, μαθαίνουμε πρωτίστως να λειτουργούμε (έστω  και για λίγο) με το δεξιό μας ημισφαίριο. Μαθαίνουμε πώς ενεργοποιείται, πώς λειτουργεί, και πώς να το χειριζόμαστε για την καλύτερη ανακάλυψη και διαχείριση του εαυτού μας και για την υλοποίηση των οραμάτων και επιδιώξεών μας. Είναι μία πολύ χρήσιμη διαδικασία, η οποία δυστυχώς δεν μας διδάσκεται στην επίσημη εκπαίδευση. Μαθαίνουμε  να συνειδητοποιούμε και να αποφασηνίζουμε την πρόθεσή μας, να παραμένουμε εστιασμένοι συνειδητά σ’ αυτήν, και συγχρόνως να λειτουργούμε στην διάσταση του δεξιού ημισφαιρίου. Μαθαίνουμε επίσης ότι δεν υπάρχει «σωστός» και «λάθος» τρόπος – υπάρχουν τρόποι που βοηθούν περισσότερο και άλλοι λιγότερο.

Πέρα από το εικαστικό αποτέλεσμα, που για μένα είναι δευτερεύον στη συγκεκριμένη διαδικασία, το σημαντικό είναι ακριβώς αυτό: να μάθουμε να λειτουργούμε σ’ αυτό το «άλλο επίπεδο», να μπορούμε να μπαίνουμε σ’ αυτή την «άλλη διάσταση». Η τέχνη είναι υπέροχο εργαλείο για αυτό. Πολλοί από μας θα πούν «μα δεν ξέρω να ζωγραφίζω»! Η απάντηση είναι «δεν χρειάζεται». Αυτό το «ξέρω» είναι κατάσταση του αριστερού ημισφαιρίου. Το δεξιό ημισφαίριο απλά χρειάζεται να του «αφεθούμε». 

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να συντονιστούμε με το δεξιό ημισφαίριο: η ακρόαση της μουσικής, ο χορός, η έντονη σωματική άσκηση, μια βόλτα στη φύση, η όσφρηση κάποιων αρωμάτων, η βαρεμάρα, το μπλοκάρισμα του δεξιού  μας ρουθουνιού… στην αρχή παρατηρούμε ότι το αριστερό ημισφαίριο, μαθημένο να έχει τα  ηνία και να ελέγχει τη συνειδητότητά μας, αντιστέκεται: προβάλλει αντιρρήσεις στο νου μας, προβάλλει κριτικές, φόβους… και όταν δεν «πιάνουν» όλα αυτά μπορεί να μας δημιουργήσει μέχρι και πονοκεφάλους και ζαλάδες! Σιγά-σιγά και με άσκηση ο νους επανεκπαιδεύεται, και μπορούμε να τον χρησιμοποιούμε δημιουργικά όλο και περισσότερο.

Σχετικά με το τι συμβαίνει και τι σημαίνει το να λειτουργούμε με το δεξιό μας ημισφαίριο, υπάρχει η μαρτυρία μίας νευροανατόμου... http://www.youtube.com/watch?v=UyyjU8fzEYU

Σήμερα ακόμα κατασκευάζονται μαντάλες με άμμο, στο  Θιβέτ, οι οποίες μετά καταστρέφονται από τους δημιουργούς τους, προκειμένου να τονιστεί η έννοια της μη-προσκόλλησης... http://www.youtube.com/watch?v=ga5s_qYgJS8