Δευτέρα 14 Μαΐου 2018

Η Εποχή των Μεταβάσεων

Υπάρχει μια διάχυτη θλίψη στην ατμόσφαιρα, μια βαριά θλίψη διάχυτη στον κόσμο. Σε κάποιους εμφανίζεται ως αίσθηση ανημπόριας και ματαιότητας, σε κάποιους ως θυμός (τυφλός ή στοχευμένος), κάποιοι προσπαθούν να την συνδέσουν με την προσωπική τους  ζωή (τους φταίει η δουλειά ή το σπίτι τους, τα παιδιά ή οι γονείς τους, η πόλη τους, κτλ). Κάποιοι καταφεύγουν σε θεωρίες διάφορες γιατί η θλίψη δεν αντέχεται, αναστατώνει το είναι, και χρειαζόμαστε το στήριγμα του νου μας για να νιώσουμε ασφαλείς.


Ολοι οι πολιτισμοί μέχρι σήμερα βασίζονται σε ιδέες, αφηγήματα, και μυθολογίες: για το τι είναι καλό και κακό, τι εφικτό και τι ανέφικτο, τι επιθυμητό και τι ανεπιθύμητο, τι σημαίνει επιτυχία και τι αποτυχία, ποιά είναι - και πώς ορίζεται - η θέση του ανθρώπου σε σχέση με τους ομοίους του και με την υπόλοιπη δημιουργία, ποιά δύναμη και πώς κυβερνάει τον κόσμο, και ούτω καθεξής. Οι ιδέες μας είναι οι βεβαιότητές μας: ο άνθρωπος είναι κυρίαρχος της φύσης, η επιστήμη και η τεχνολογική πρόοδος θα λύσουν όλα μας τα προβλήματα, η σύγχρονη ιατρική έχει φάρμακα για όλες τις ασθένειες, η βουλή είναι το εχέγγυο της δημοκρατίας, το σχολείο μας μαθαίνει σημαντικά και αναγκαία για τη ζωή μας πράγματα. Και ούτω καθεξής.

(Κι όμως. Κάποιοι από μας έχουν από καιρό αρχίσει να μην νιώθουν τόσο καλά με όλα αυτά. Αντιδρούμε ενστικτωδώς, δεν μας φαίνεται σωστό να μισούμε τις Δευτέρες και να ζούμε για το Σαββατοκύριακο, π.χ. Ούτε μας φαίνεται φυσιολογικό - πλέον - τα παιδιά μας να μαθαίνουν για τη ζωή μόνο μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια, κλεισμένα σε 4 τοίχους)

Οι δομές γύρω μας, οι σιγουριές, τα δεδομένα καταρρέουν. Η δημοκρατία δεν κατοικεί πλέον μέσα στη βουλή (στην Ελλάδα αυτό το μάθαμε με πολύ πόνο). Τα πολιτικά τα οικονομικά και τα ιατρικά σκάνδαλα βγαίνουν στην επιφάνεια με τρελλούς ρυθμούς. Η ζωή μας επάνω στον πλανήτη γίνεται όλο και πιο επισφαλής, λένε οι επιστήμονες. Ολο και περισσότερων τα μάτια ανοίγουν καθημερινά σε μία πραγματικότητα που καταρρίπτει όλα αυτά που είχαμε αποδεχτεί ως σωστά, ιερά, ακλόνητα στην αλήθεια τους. Πράγματα που μέχρι τώρα έμεναν κρυφά βγαίνουν στο φως, κι εμείς στεκόμαστε ενεοί, κουνάμε το κεφάλι μας, κλαίμε, φωνάζουμε... Και νιώθουμε στο πετσί μας οτι αυτός ο κόσμος δεν στέκει με τη λογική μας!



Ολο και περισσότερα κινήματα αναδύονται - για τα δικαιώματα της φύσης, των ζώων, για τα "κοινά αγαθά", για τα δικαιώματα των κατατρεγμένων και των καταπιεσμένων, για μια νέα οικονομία ("του δώρου", όπως λέγεται), για εναλλακτικά νομίσματα, για εναλλακτικούς τρόπους θεραπείας, για κοινωνίες σεβασμού της διαφορετικότητας, για εναλλακτικές κοινότητες... Οι φωνές της αλλαγής πληθαίνουν, και ακούγονται δυνατότερες (και σε κάποιους θελκτικότερες).

Αλλά ακόμα και όσοι από εμάς έχουμε πεισθεί πως ο τρέχων πολιτισμός μας δεν υπηρετεί τις αξίες μας και πρέπει να αλλάξει, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα χάσμα: ανάμεσα στον κόσμο που θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας, και στον κόσμο που δεν έχει ακόμα δημιουργηθεί, που δεν έχει ακόμα φανεί. Ανάμεσα στο γνωστό (που δεν το θέλουμε, αλλά το ξέρουμε και αντιπροσωπεύει την ασφάλεια του γνωστού) και στο άγνωστο, που από μόνο του είναι τρομακτικό σαν σκέψη. Ανάμεσα σ'  αυτό που έχουμε μάθει κι έχουμε συνηθίσει, και σ' αυτό που μόλις και μπορούμε να το υποπτευθούμε ή να το ψηλαφήσουμε με τη φαντασία μας. Ανάμεσα σ' αυτό που πεθαίνει και σ' αυτό που δεν έχει ακόμα γεννηθεί. Είμαστε στο ενδιάμεσο κενό.


Πίσω μας ο παλιός κόσμος μας τραβάει σθεναρά με τα κάθε είδους πλοκάμια του (δεν θέλει να τελειώσει, παλεύει για τη ζωή του). Μπροστά μας η νέα άγνωστη αχαρτογράφητη χώρα μας τρομάζει και μας έλκει συγχρόνως: είναι το μέλλον μας το αναπόφευκτο. Χάνουμε το οικείο, και φοβόμαστε το άγνωστο. Η απώλεια έχει θλίψη και πένθος.

Είναι μια ώρα ιερή, ώρα σιωπής και ώρα θλίψης. Η εκλογίκευση δεν ωφελεί, ούτε η άρνηση. Κάτι μέσα μας γνωρίζει οτι εάν δεν το ζήσουμε ως το βάθος του όλο αυτό θα μείνουμε μισοί, δεν θα περάσουμε απέναντι, θα μένουμε βασανιστικά μετέωροι εσαεί. Ο νέος κόσμος μας καλεί.

Οι μεταβάσεις είναι πάντα επικίνδυνες, τρομακτικές. Χρειάζονται χρόνο και σιωπή. 

Χρειάζονται αυτή την επαφή με τον βαθύτερο εαυτό που είναι και το μοναδικό ουσιαστικό μας στήριγμα. Για πολλούς ανθρώπους αυτή είναι η ώρα που αναζητούν ακριβώς αυτόν τον εαυτό, τον εαυτό που γνωρίζει το νόημα της ζωής του, τον εαυτό στον οποίο θα πατήσουν έτσι ώστε το βήμα τους να μην είναι μετέωρο. Κάποιοι το λένε Πνεύμα, Ψυχή, ή Θεό. Κάποτε το όνομα και ο τίτλος είχαν τεράστια σημασία, και διαχώριζαν τους ανθρώπους σε δόγματα, σέχτες, ή κάστες (οι οποίες μεταξύ τους  βρίσκανε αφορμές  να διαφωνούν ή και να αλληλοσκοτώνονται). Στην παρούσα φάση δεν έχει πλέον σημασία. Βρισκόμαστε όλοι στο ίδιο καράβι, στο ίδιο κενό, στο ίδιο πένθος. "Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον". Ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο επίκαιρο αυτό το ρητό!


Παρότι δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα για τη νέα αχαρτογράφητη "χώρα" στην οποία κατευθυνόμαστε, ένα είναι σίγουρο: μεταβαίνουμε από μια νοοτροπία χωριστικότητας σε μια νοοτροπία αλληλοσύνδεσης και ενσυναίσθησης (αυτή είναι η γενική κατεύθυνση, από το βασίλειο του νου στο βασίλειο της καρδιάς). Και επειδή τίποτα δεν είναι σίγουρο και δεδομένο στις λεπτομέρειές του, όλα είναι ανοιχτά και υπό διαπραγμάτευση, κάποιοι από μας συνειδητοποιούμε οτι είναι στο χέρι μας (στο χέρι όλων μας) να δημιουργήσουμε αυτή τη νέα χώρα. Στο χέρι μας να γράψουμε τα νέα μας πεπρωμένα, με τέχνη και μεράκι, στο χέρι μας να ζωγραφίσουμε τις λεπτές αποχρώσεις της νέας αρμονικής μας συνύπαρξης.

Δεν είναι περίοδος βιασύνης, κι ας αδημονούμε. Το ωραίο, εξάλλου, είναι κάτι που γίνεται στην ώρα του. Που ωριμάζει.

2 σχόλια:

  1. Μας ξεκούνησες και μας συγκίνησες. Ανάμεσα στο μυαλό που νοιώθει το σεισμό και το φόβο και στην καρδιά που απλώνει τα χέρια της. Το μυαλό και η λογική του και οι δομές του δεν κινδυνεύουν, γιατί στο αύριο η καρδιά θα τα ξεπλύνει και θα ξαναζήσουν στη λάμψη τους την πρώτη. Μόνο ορθώνεις το κορμί και σκύβεις το κεφάλι να μη χάσεις τα χνάρια αυτών που άνοιξαν τα μονοπάτια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή