Καλή Φώτιση

Μιλάμε πολύ συχνά σε κάποιους κύκλους για "φώτιση" και "φωτισμένους". Οι φωτισμένοι, σε εμάς τους κοινούς θνητούς, φαντάζουν κάτι όντα φανταστικά, υπερφυσικά: στο νου μας έρχονται σεβάσμιοι γέροντες, ενίοτε αποστεωμένοι και με ράσα, ή πάλι μάγοι, θαυματοποιοί, με υπερφυσικές δυνάμεις κτλ. Και φυσικά οι θεολόγοι έχουν τους δικούς τους ορισμούς και παραδείγματα, βάσει των δικών τους δεδομένων.

Εγώ δεν ξέρω τι είναι "η φώτιση", και δεν ξέρω εάν έχω γνωρίσει κάποιον "φωτισμένο" που να πληροί τα κλασσικά κριτήρια. Καθημερινά βλέπω ανθρώπους και ακούω τις ιστορίες τους και το πώς διαχειρίζονται τις προκλήσεις της ζωής τους και τα συναισθήματά τους, και προσπαθώ να προσθέσω κανα-δυό βοτσαλάκια προς την "σωστή" κατεύθυνση, διευκολύνοντας, με τη βοήθεια των ανθοϊαμάτων, τον εσωτερικό διάλογο και την επίγνωση του καθενός.

Δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς δύσκολα συναισθήματα, χωρίς μαύρες σκέψεις, χωρίς τρομακτικές παρορμήσεις. Ακόμα και οι πιο χαρούμενα σκληροπυρηνικοί οπαδοί της "θετικής σκέψης" έχουν σκοτάδια και σκιές μες στην προσωπικότητά τους, ακόμα και οι πλέον αλτρουιστές, ακόμα και οι "μυημένοι  στα μυστήρια", ακόμα και οι "καλύτεροι" χριστιανοί. Η ζήλεια, ο θυμός, η υστεροβουλία, η αλαζονεία, η πίκρα, η εκδικητικότητα,  η βία, το μίσος και η μοχθηρία ενυπάρχουν στον καθέναν μας, και είναι έτοιμα να βγούν κάτω από ακραίες (ή και πιο καθημερινές) συνθήκες. Δεν εξετάζω εάν είναι "έμφυτα" ή "επίκτητα", κάν. Απλά υπάρχουν, είναι ανθρώπινα. Ελλοχεύουν πίσω από τους διαλογισμούς και τα χαμόγελα και τα "αγάπη και φως"...

Και τι τα κάνουμε, όλα αυτά; Ιδού η απορία.

Εχω περάσει κι εγώ από σχολές "θετικής σκέψης", "κυρίαρχίας επί του εαυτού" κτλ. Αλλοι σου λένε να λες "άκυρο άκυρο" άμα σου έρχεται καμιά αρνητική σκέψη, άλλοι σου λένε να προσευχηθείς, άλλοι σου δίνουν διάφορες ασκήσεις και τεχνικές, διαλογισμούς, οραματισμούς, απ' όλα έχει ο μπαξές. Στις σχολές αυτές σπάνια συνάντησα ανθρώπους που να παραδέχονταν ανοιχτά οτι μέσα τους μπορεί να κουφόβραζαν η ζήλεια ή ο θυμός. Ειδικά οι "δάσκαλοι", ήταν όλο αγάπη και σοφία, υπομονή, ευγένεια, καλωσύνη και καρτερία! Ολοι ζούσαν μέσα στους ευσεβείς τους πόθους (με άλλα λόγια στη φαντασία τους). "Φωτισμένοι". Χμ.

Σε κοντινότερο πλάνο, η εικόνα άλλαζε. Ο 'σοφός ηγέτης' αποκαλυπτόταν χειριστικός και αυταρχικός νάρκισσος, και ο δάσκαλος του διαλογισμού αποκαλυπτόταν ζηλόφθονος και θυμωσιάρης ή ψεύτης και αλαζών. Ο 'φεμινιστής' αποκαλυπτόταν πιο πατριαρχικός και από τον νταή της γειτονιάς. Παράλληλα, έβλεπα ανθρώπους που δεν είχαν αξιώσεις μεταφυσικού περιεχομένου, ούτε ξέρανε από θετικές σκέψεις και τα τοιαύτα, και έρχονταν σε μένα ή σε συναδέλφους για τα όποια ζόρια τους. Απλά, ήσυχα, χωρίς τεχνικές διαλογισμού και αστρικών περιπλανήσεων, με  την απλή αγαπητική παρατήρηση του εαυτού, ξυπνούσε εντός τους η επίγνωση των μοτίβων της συμπεριφοράς τους, και έβλεπαν.

Για να δεις κάτι, χρειάζεται φως. Για να δεις στα τρίσβαθα της ψυχής σου, τις αιτίες των αιτίων των συμπεριφορών σου, χρειάζεται να ρίξεις έναν προβολέα φωτός. Μπορεί αυτά που θα δεις να μην είναι όλα "όμορφα", αλλά υπάρχουν. Είναι εκεί. Είναι δικά σου. Κάποιοι λένε "αγκάλιασέ τα, αγάπησέ τα". Κάποιοι λένε "κρύβουν τραύμα", κι έχουν δίκιο. Υπάρχουν θαυμάσιες μεθοδολογίες τραυματοθεραπείας σήμερα, για όποιον θέλει και τολμά. Οπως και να 'χει, τα σκοτάδια θέλουν φως!

Το φως καταργεί το σκοτάδι, και κάνει ορατά τα πάντα. Βλέπουμε καθαρά τι γίνεται εντός μας, και με την αγάπη που προσφέρει μια καλή θεραπεία γινόμαστε όλο και πιο συναισθηματικά ειλικρινείς. Δεν αρνιόμαστε τα δύσκολα και τα 'σκοτεινά', τα "αρνητικά", τα μη-αποδεκτά. Βλέποντας καθαρότερα έχουμε βαθύτερη επίγνωση των κινήτρων μας, και έχοντας επίγνωση των δικών μας κινήτρων μπορούμε να καταλάβουμε (και ίσως ευκολότερα να συγχωρήσουμε) τους γύρω μας. Οσο αποδεχόμαστε το οτι υπάρχει εντός μας δυσκολία και 'ανεπίτρεπτα' συναισθήματα και παρορμήσεις, τόσο λιγότερο είμαστε υποχείριά τους. Ο,τι δεν βλέπουμε μπορεί και μας ορίζει από τα σκοτάδια που βρίσκεται κρυμμένο. Οταν το βλέπουμε και αποδεχόμαστε την ύπαρξή του, μπορούμε ευκολότερα να το διαχειριστούμε.

Ισως τελικά αυτό να είναι και η περίφημη φώτιση. Ο φωτισμός των εντός μας σκοταδιών, των εντός μας αβύσσων. Ισως οι φωτισμένοι να μην είναι απαραίτητα οι "Γέροντες" των μοναστηριών και οι δάσκαλοι του διαλογισμού και των σχολών, αλλά εκείνοι που έχουν φωτίσει με τη ματιά τους τα εσωτερικά τους σκοτάδια. Ισως οι φωτισμένοι να μην είναι οι μάγοι και οι θαυματοποιοί, αλλά αυτοί που έχουν αληθινή επίγνωση της ανθρώπινης αδυναμίας τους, της ροπής τους προς την άλφα ή βήτα ανεπίτρεπτη συμπεριφορά.

Ισως η φώτιση να είναι μια πιο απλή, καθημερινή και αφανής υπόθεση απ' ό,τι μας έχουν μάθει να πιστεύουμε.

"Δεν υπάρχει φώτιση έξω από την καθημερινότητα"  Thich Nhat Hanh