Ανθη για την Καρδιά

Ο συναισθηματικός μας κόσμος υποφέρει συχνά. Αγαπάμε πολύ, αγαπάμε λίγο, αγαπάμε χωρίς ανταπόκριση, αγαπάμε και πληγωνόμαστε, αγαπάμε και πληγώνουμε, αγαπάμε και γινόμαστε αντικείμενα εκμετάλλευσης ή χλεύης ή κακοποίησης. Τραυματιζόμαστε και τραυματίζουμε, γιατί τα συναισθήματά μας είναι φτιαγμένα από υλικό ρευστό και μαλακό, μας καθιστούν ευάλωτους και ανυπεράσπιστους. Γοητευόμαστε, και απο-γοητευόμαστε... και φοβόμαστε: φτάνουμε να φοβόμαστε να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε, που είναι τελικά το ζητούμενο όλης μας της ζωής. 

Η καρδιά μας είναι στο επίκεντρο αυτού του κυκεώνα. "Καρδιά μου καημένη πώς βαστάς και δε ραγίζεις", λέει ένα παραδοσιακό τραγούδι. Πόσα και πόσα τραγούδια για "την καρδιά", γι αυτό το 'όργανο' που περικλείει κόσμους ολόκληρους υπέροχων και επώδυνων συναισθημάτων. Πόσα ποιήματα!

Για τα "θέματα της καρδιάς" υπάρχουν αρκετά ανθοϊάματα που μπορούν να βοηθήσουν. Το κοινό που έχουν μεταξύ τους είναι οτι τα περισσότερα είναι ροζ! Ισως κάτι έχει να μας πει κι αυτό.

δικέντρα, bleeding heart

Το ανθοϊαμα της δικέντρας (dicentra formosa, Bleeding Heart) που έφτιαξε το Flower Essence Society στην Καλιφόρνια, μιλά για την άνευ όρων αγάπη και την συναισθηματική ελευθερία. Πρόκειται για ένα ισχυρό ίαμα που καθαρίζει την καρδιά από την κτητικότητα, και την δυναμώνει ώστε να μπορεί να αγαπά άφοβα. Ενδείκνυται για τους ανθρώπους που αγάπησαν πολύ αλλά έχασαν το αγαπώμενο πρόσωπο, και δεν μπορούν να το ξεπεράσουν - για ανθρώπους που λειτουργούν συνεξαρτητικά και δημιουργούν σχέσεις όπου λείπει η αληθινή ελευθερία και η ισορροπημένη ανταλλαγή συναισθημάτων. Ο τεράστιος πόνος που βιώνουν οι άνθρωποι αυτοί είναι μία αναγκαία συνθήκη, εάν το δούμε από μία ευρύτερη σκοπιά, προκειμένου να παρακινηθούν να φύγουν από τη θέση του συναισθηματικά εξαρτώμενου. Το υπέροχο αυτό ίαμα βοηθά την ψυχή να γεμίσει εκ των έσω με δύναμη, έτσι ώστε να αγαπά  πιο ώριμα, από ένα άλλο βάθος, επιδιώκοντας αληθινά το καλό του αγαπώμενου προσώπου.

Ροζ κενταύριο, (Centaurium erythraea - Centaury)

Το ροζ κενταύριο μας βοηθά να λειτουργούμε με αγάπη αλλά από έναν "τόπο" δύναμης, όχι αδυναμίας. Είναι για τους ανθρώπους που δυσκολεύονται να πούν όχι, που γίνονται χαλί για να πατήσουν οι άλλοι (και οι άλλοι φυσικά τους πατούν!), που θεωρούν οτι αγαπούν και βοηθούν αλλά στην πραγματικότητα απλά δεν έχουν τη δύναμη να πούν "όχι", δεν έχουν τη δύναμη να αντισταθούν στην εκμετάλλευση των άλλων. Είναι ευάλωτοι γιατί εκχωρούν στους άλλους τη δύναμη δράσης τους, αψηφώντας (υποτιμώντας) τις δικές τους ανάγκες για να καλύψουν τις ανάγκες των άλλων (με στόχο συχνά την αποδοχή από τους άλλους). Αυτό συνήθως στην κοινωνία μας παρουσιάζεται ως μία πολύ ευγενής αρετή, ως αυτοθυσία. Στην πραγματικότητα οι άνθρωποι που χρειάζονται το ροζ κενταύριο 'αυτοθυσιάζονται' γιατί δεν έχουν το σθένος να αρνηθούν, να κρατήσουν δυνάμεις για τον εαυτό τους... Και όπως έλεγαν και οι αρχαίοι Ελληνες "ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος". Οταν δε παραγίνει το πράγμα, οι άνθρωποι αυτοί νιώθουν θύματα, και αρχίζουν να θυμώνουν - είτε φανερά είτε μέσα τους.

Αρκουδοπούρναρο (Ilex Aquifolium, Holly)

Εδώ χρειάζεται ο 'μεγάλος θεραπευτής της καρδιάς', το ανθοϊαμα Holly. Πρόκειται για ένα ανθοϊαμα-κλειδί του Μπαχ, για το οποίο έχει λεχθεί οτι "μας προστατεύει από οτιδήποτε δεν είναι συμπαντική αγάπη" (το άνθος είναι ένας λευκός σταυρός). Τυπικά είναι το ίαμα που δίνεται για τη ζήλεια, το θυμό, τη διάθεση εκδίκησης, την (εκπεφρασμένη αλλά και σιωπηρή) ανταγωνιστικότητα - για την (υποσυνείδητη συχνά) πεποίθηση οτι "δεν υπάρχει αρκετή αγάπη για όλους". Δεν υπάρχει αρκετή αγάπη, αγαθά, πόροι, ευκαιρίες, αναγνωρισιμότητα, φήμη, τρυφερότητα, χρήματα - αυτό το "δεν υπάρχει αφθονία". Αρα βιώνουμε τον φθόνο. Το ανθοϊαμα αυτό είναι καταλύτης στις ανθρώπινες σχέσεις, είτε πρόκειται για συζύγους, είτε για αδέλφια, είτε για κολλητούς...

Αγριο Τριαντάφυλλο (Rosa canina, Wild Rose)

Και όταν έχουμε κουραστεί (από τις όποιες προσπάθειες και απογοητεύσεις), κι έχουμε χάσει το κέφι μας, τη διάθεσή μας, τον ενθουσιασμό μας (βλέπε έρωτα) για τη ζωή, χρειάζεται το ίαμα της αγριοτριανταφυλλιάς. Η λέξη με την οποία χαρακτηρίζεται η κατάσταση που γιατρεύει το αγριοτριαντάφυλλο, είναι "απάθεια". Το ίαμα αυτό επαναφέρει το πάθος και τον έρωτα για την ίδια τη ζωή, ενεργοποιώντας το σώμα και την ψυχή μας ταυτόχρονα. Μας διδάσκει οτι η ζωή είναι μία ιερή και πολύτιμη ευκαιρία την οποία πρέπει να αγκαλιάσουμε, για να βρούμε το αληθινό νόημα της αγάπης, αλλά και της ίδιας μας της ενσάρκωσης.

Ροζ αχιλλεία (achillea millefolia var. rubra, pink yarrow)

Ενα άλλο σοβαρό θέμα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που 'αγαπούν πολύ' (λόγω αυξημένου βαθμού ενσυναίσθησης και συμπόνοιας) είναι το θέμα των ψυχικών ορίων. Οχι των ορίων που βάζουμε προκειμένου να μην μας καταπατούν οι άλλοι (αυτό το βοηθά το ροζ κενταύριο), αλλά των ψυχικών ή αιθερικών μας ορίων. Οι ενσυναισθητικοί άνθρωποι 'απορροφούν' τις ψυχικές καταστάσεις των συνανθρώπων τους, γι αυτό και μπορούν να νιώσουν τον πόνο τους τόσο βαθειά. Είναι δε συχνό φαινόμενο να νιώθουν πράγματα που δεν είναι δικά τους, που προέρχονται από τους γύρω τους, συναισθήματα που γεννιούνται μέσα σε άλλους ανθρώπους, και έτσι να μπερδεύονται ("τώρα εγώ γιατί είμαι θυμωμένη; τι έγινε;" ή "τώρα γιατί ξαφνικά χαλάστηκα; αφού δεν έγινε τίποτα!"). Οι συμπονετικοί άνθρωποι είναι συχνά ευεπηρέαστοι, και δυσκολεύονται να καταλάβουν τι προέρχεται από τους ίδιους και τι από τους άλλους. Το ίαμα της ροζ αχιλλείας (pink yarrow, Flower Essence Society) προστατεύει την συναισθηματική 'αύρα', το συναισθηματικό πεδίο, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη εσωτερική ειρήνη, υγιή όρια, και προπαντός διαύγεια. Μας βοηθά να είμαστε πιο πολύ ο εαυτός μας, να δίνουμε αγάπη ακτινοβολώντας την και όχι απορροφώντας, να θεραπεύουμε όχι δια της συγχώνευσής μας με τους άλλους, αλλά με την παρουσία μας.

Ροζ μίμουλος (mimulus lewisii, pink monkeyflower)

Η σχέση συνεπάγεται μοίρασμα: όσο πιο στενή η σχέση, τόσο πιο βαθύ και στενό οφείλει να είναι το μοίρασμα. Αλλιώς η σχέση παραμένει ρηχή, και δεν ικανοποιεί την βαθύτερη επιθυμία μας για ουσιαστική αγάπη.  Και χωρίς μοίρασμα σχέση δεν υφίσταται. Τι γίνεται όμως όταν για τους όποιους λόγους (πρότερα τραύματα, κτλ) φοβόμαστε να 'ανοιχτούμε' στον άλλον άνθρωπο; Ντρεπόμαστε για τον εαυτό μας, για την ατέλειά μας, για τις ανάγκες μας, για την ευαλωτότητά μας, και νιώθουμε οτι πρέπει να κρυφτούμε από το βλέμμα των γύρω - δεν πρόκειται για τη συνήθη ντροπαλοσύνη, αλλά για κάτι πολύ βαθύτερο. Θέλουμε να προσεγγίσουμε τους άλλους, η ψυχή μας διψά για επαφή, αλλά δεν τολμούμε λόγω της υπερευσθησίας μας. Το ανθοϊαμα του ροζ μίμουλου (pink monkeyflower), από τη συλλογή της Flower Essence Society ανοίγει με απαλό τρόπο την ψυχή μας, και μας καθιστά ικανούς να πάρουμε ξανά συναισθηματικά ρίσκα. Μας βοηθά δηλαδή να ανοίξουμε την καρδιά μας, να τολμήσουμε να δείξουμε την ευαλωτότητά μας, προκειμένου να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε.

Κυδωνιά (cydonia oblonga)

Οι άνθρωποι ξεκινούμε τη ζωή μας με γλυκά και τρυφερά συναισθήματα. Συχνά, όμως, οι περιστάσεις της ζωής μας είναι τραυματικές, και στην προσπάθειά μας να αυτοθεραπευτούμε σκληραίνουμε και 'ξινίζουμε'. Δεν είναι σπάνιο εξάλλου να ακούμε οτι "δεν ωφελεί η ευαισθησία, πρέπει να είσαι δυνατός", παλιότερα έλεγαν και το κλασικό "οι άντρες δεν κλαίνε" (και μάλωναν τα αγόρια που τολμούσαν να εκφράσουν την θλίψη ή την τρωτότητά τους)... Μ' αυτό και με εκείνο, γενιές ανθρώπων μεγάλωσαν συναισθηματικά ανάπηροι, θεωρώντας οτι η ευαισθησία και η τρυφερότητα είναι αδυναμία ενώ η σκληρότητα και η ωμότητα είναι δύναμη. Το ίαμα της κυδωνιάς επαναφέρει τη 'χαμένη' γλυκύτητα και τρυφερότητα στην προσωπικότητα, αποκαθιστώντας μαζί και μία 'παιδική' αθωότητα. Με τον τρόπο αυτό ο άνθρωπος μπορεί να βοηθηθεί να μαλακώσει και να γλυκάνει προκειμένου να μπορεί να εκφραστεί με αγάπη στους (συνήθως στερημένους από τρυφερότητα) κοντινούς του ανθρώπους.

Κράταιγος (crataegus monogyna, hawthorne)

Ο κράταιγος είναι το κατεξοχήν βότανο της καρδιάς. Οι κατακόκκινοι καρποί του μέσα στο χειμώνα δίνουν δύναμη, ζέση και κουράγιο (ως καρδιοτονωτικό βοηθά την ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων, και έχει από τα αρχαία χρόνια χρησιμοποιηθεί για αρρυθμίες, αθηροσκλήρωση, και άλλες καρδιακές παθήσεις). Τα άνθη του, λευκά ως λευκορόζ, 'μιλούν' για την αγάπη. Εξάλλου ανήκει στην οικογένεια των ροδανθών, των τριαντάφυλλων δηλαδή, που παραδοσιακά συσχετίζουμε με την έκφραση της αγάπης. Σαν ανθοϊαμα μιλά για την αγάπη που έχουμε (ή δεν πολυέχουμε!) στον εαυτό μας, για τις αντοχές μας (φυσικές και συναισθηματικές) που σεβόμαστε ή καταπατούμε. Η βιβλιογραφία μιλά για ένα ανθοϊαμα 'ελιξίριο αγάπης', μια που εάν δεν αγαπήσουμε τον εαυτό μας δεν μπορούμε ουσιαστικά να αγαπήσουμε κανέναν. Βοηθά ιδιαίτερα τους ανθρώπους που διέπονται από ισχυρή θέληση - τόσο ισχυρή που τους βάζει να ξεπερνούν με ένταση τα όρια των αντοχών τους (κάποιοι τους ονομάζουν 'προσωπικότητες τύπου Α', κάποιοι 'άλογα κούρσας'!), με αποτέλεσμα να ρέπουν προς τις καρδιοπάθειες. Το ίαμα του κράταιγου εξισορροπεί τη δύναμη της βούλησης που πηγάζει από την καρδιά, βοηθά τους ανθρώπους που ζουν μία ζωή γεμάτη στρες (οποιουδήποτε είδους: από αγωνία για την επιτυχία ή την επιβίωση, ως το στρες που δημιουργεί ένας μεγάλος χωρισμός ή απώλεια), και έτσι προλαμβάνει τις επιπτώσεις που μπορεί να δημιουργεί η ψυχική πίεση στο φυσικό μας σώμα. 

Μποράγκο (borago officinalis, borage)

Τελευταίο άφησα ένα άνθος που δεν είναι ούτε ροζ ούτε λευκό, αλλά αποτελεί ένα υπέροχο ίαμα για την καρδιά (με την ευρύτερη έννοια), άκρως αναγκαίο για την εποχή που διανύουμε. Το ίαμα της μποράντζας ή μποράγκο βοηθά στις περιπτώσεις εκείνες που, όπως λέμε, "έχουμε βαριά καρδιά", και "αποκαρδιωνόμαστε". Δίνει φως και φτερά στην καρδιά μας, αισιοδοξία, δίνει κουράγιο (cor-ago, borago) μας φτιάχνει ανάλαφρη διάθεση ακόμα και στις πιο δύσκολες ώρες. "Στο βάθος του χειμώνα τελικά ανακάλυψα οτι υπάρχει μέσα μου ένα ακατάβλητο καλοκαίρι", όπως λέει ο Αλμπέρ Καμύ.