Γίνεται τόσος λόγος γι αυτήν, τι είναι τι δεν είναι. Βαδίζοντας το μονοπάτι αυτό, κάθε φορά δίνουμε διαφορετικούς ορισμούς και εξηγήσεις, σε κάτι που δεν περι-ορίζεται ούτε και εξηγείται επακριβώς με λέξεις. Νιώθουμε την ανάγκη να δώσουμε ορισμούς τόσο για να μοιραστούμε το βίωμά μας, και, γνωρίζοντας οτι τα βιώματα των συνανθρώπων μας συχνά φωτίζουν και το δικό μας νου, ελπίζουμε οτι μπορεί να υπάρχει και κάποια πιθανότητα να βοηθήσει κάποιον και το δικό μας βίωμα, και οι δικές μας λέξεις.
Πνευματικότητα (για μένα, κατά την παρούσα στιγμή που γράφω) είναι να σέβεσαι και να τηρείς τους πνευματικούς νόμους. Είναι ο βαθμός επαφής και ταύτισης με το Πνεύμα (που "όπου θέλει πνει"!), με αυτό που κάποιοι ονομάζουν "ανώτερο εαυτό", "εν ημίν θεό". "θείο σπινθήρα", κτλ. Αυτό. Τίποτα πιο απλό, τίποτα πιο δύσκολο, τίποτα λιγότερο συνταρακτικό, τίποτα λιγότερο μεγαλειώδες, τίποτα πιο άπιαστο (όταν δεν έχει έρθει η ώρα). Πνευματικότητα είναι ν' ακούς τη φωνή του πνεύματός σου, που σου μιλά μέσα από την καρδιά.
Η καρδιά του ενός του λέει να εξερευνήσει τη ζούγκλα, του άλλου του λέει να απελευθερώσει ένα λαό, του άλλου του λέει να βοηθήσει τα παιδιά της γειτονιάς του να προχωρήσουν τις σπουδές τους, του άλλου του λέει να γίνει πυροφύλακας στην Πάρνηθα, του άλλου του λέει να παρατήσει την καλοπληρωμένη του δουλίτσα ή την ζάμπλουτη σύζυγο... Δεν μπορούμε να κρίνουμε "πόση" πνευματικότητα έχει κάποιος από το τι κάνει. Τουλάχιστον όχι γενικά, και όχι με το νου μας.
Το σίγουρο είναι οτι το πνεύμα εντός δεν θα σου πει ποτέ να κάνεις κάτι που να παραβιάζει το νόμο της ζωής, κάτι που να μην είναι έντιμο, καθαρό, σύμφωνο με το νόμο της αγάπης. Αλλά ακόμα και αυτό δεν μπορούμε να το ξέρουμε εκ πρώτης όψεως. Και το δέντρο από τους καρπούς του κρίνεται (απλά πρέπει να περιμένουμε να ωριμάσουν για να τους γευτούμε).
H πνευματικότητα ούτε ζητά ούτε συνεπάγεται απόσυρση από τα εγκόσμια στις μέρες μας. Οταν αποκτήσεις σύνδεση με το Πνεύμα, το Εγώ, τη Μόνιμη Προσωπικότητα, τότε μπαίνεις σε δράση. Σε δράση εντός του κόσμου, εντός της κοινωνίας με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο (οι πρώτοι χριστιανοί, ας πούμε, έγιναν δάσκαλοι και μάρτυρες, εργάστηκαν μέσα στην κοινωνία - το ίδιο και άνθρωποι όπως ο Γκάντι, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, και άλλοι που δεν είναι ευρέως γνωστοί).
Οταν έχει αποκατασταθεί αυτή η σύνδεση, ότι και να κάνεις, εφόσον γίνεται συνειδητά, είναι πνευματικό (και έχει αποτέλεσμα μέσα στις συνειδήσεις των ανθρώπων).
Η σύνδεση αυτή, έχει διαβαθμίσεις, φυσικά, όπως όλες οι συνθήκες της ανθρώπινης ζωής. Αλλιώτικα είναι να πιάσεις το χέρι κάποιου, αλλιώτικα να τον αγκαλιάσεις φιλικά, αλλιώτικα να τον κρατήσεις ώρα πολλή στην αγκαλιά σου, αλλιώτικα να έχεις πλήρη ερωτική επαφή. Αυτό επεδίωκαν πάντα οι μυστικιστές: η πλήρης ένωση με το "Θείον" είναι ακριβώς αυτό, η πλήρης και σε μόνιμη βάση σύνδεση με το Πνεύμα. Σιγά-σιγά όλοι προς τα κει οδεύουμε, είτε το ξέρουμε σήμερα είτε όχι. Και μονοπάτια υπάρχουν τόσα όσα και οι άνθρωποι που τα βαδίζουν.