Μετά τη «φοβερή πανδημία» (φιάσκο) της γρίππης των χοίρων καθιερώθηκε λιγάκι πιο φανατικά η πλύση και η απολύμανση των χεριών μας. Πόσες και πόσες εταιρείες δεν έσπευσαν να φτιάξουν τζελ απολύμανσης, που μάλιστα τοποθετήθηκαν σε στρατηγικά σημεία σε φαρμακεία και σούπερ μάρκετ (μέχρι και σε καταστήματα παιχνιδιών είδα)… Όλα προς χάριν μίας υγιεινής, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έως και μικροβιοφοβία. Εννοείται οτι η ενδυνάμωση και η προστασία του οργανισμού μας από τα παθογόνα μικρόβια και τις τοξικές ουσίες είναι σημαντικό πράγμα – ξοδεύουμε χρόνο και χρήματα για τροφές «καθαρές» από χημικά, για φυσικά ή χημικά απολυμαντικά, για προληπτικούς ελέγχους υγείας, για άθληση… Όλα αυτά για την υγεία του σώματος.
Σπάνια σκεφτόμαστε την υγεία και την υγιεινή της ψυχής. Κι όμως, (έχει επισημανθεί από πάμπολλους δασκάλους, στοχαστές, και θεραπευτές) η ασθένεια είναι μία δυσαρμονία της ψυχής και του πνεύματος, η οποία μπορεί να επωάζεται για χρόνια πριν εμφανιστεί στο υλικό επίπεδο ως ασθένεια του σώματος (δεν αναφέρομαι στις βαριές ασθένειες των μικρών παιδιών και των νέων, των οποίων τα αίτια – από μεταφυσική άποψη – διαφοροποιούνται αρκετά).
Σε παλιότερες εποχές η υγιεινή της ψυχής είχε μεγαλύτερη προτεραιότητα: οι άνθρωποι ξεκινούσαν και τελείωναν την ημέρα τους με μία προσευχή, και η «ευχαριστία» πριν ή μετά το γεύμα ήταν καθημερινή πρακτική. Σήμερα όλο και λιγότεροι άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη να το κάνουν – και η ζωή κυλάει σε πιο επιφανειακά και μηχανιστικά επίπεδα.
Το άγγιγμα του βάθους χρειάζεται δέος, θαυμασμό, και ευλάβεια (χωρίς τα παρελκόμενα κάποιου θρησκευτικού δόγματος). Θαυμάζουμε τα ανθρώπινα επιτεύγματα και την τεχνολογία, αλλά σπανιότερα δίνουμε χώρο στον εαυτό μας να θαυμάσει τα φυσικά φαινόμενα: να αφήσουμε τον εαυτό μας να μαγευτεί από τον νυχτερινό ουρανό, να αφήσουμε το τραγούδι ενός πουλιού ή την ομορφιά ενός τοπίου να αγγίξει την ψυχή μας, έτσι, χωρίς σκέψεις, χωρίς αναλύσεις… Οι παλιοί αναγνώριζαν στα φυσικά φαινόμενα την παρουσία μίας σοφίας που τους υπερέβαινε, κι αυτό το ονόμασαν «Θεό» ή «Θεούς». Με την σταδιακή επικράτηση του υλισμού και της επιστήμης «χάθηκε» ο Θεός, χάθηκε και η μαγεία, το δέος, ο θαυμασμός, η ευλάβεια, και η ανθρώπινη εμπειρία κατάντησε ρηχή και μονοδιάστατη. Βλέπουμε πλέον τον κόσμο αποκομμένο από τη Θεία του καταγωγή – έναν κόσμο φυσικών, χημικών, και μηχανικών νόμων χωρίς νόημα και ηθική…
Αυτή η θεώρηση των πραγμάτων συρρικνώνει και τελικά φτωχαίνει την εμπειρία και την αντίληψή μας, και η ψυχή μας υποφέρει κατά τον ίδιο τρόπο που θα υπέφερε το σώμα μας από μερική αβιταμίνωση! Αυτό τις περισσότερες φορές δεν γίνεται αντιληπτό – δεν είναι κάτι που μπορεί να προσληφθεί από τις πέντε μας αισθήσεις στις οποίες βασιζόμαστε πλέον εξ ολοκλήρου (ως σύγχρονοι άνθρωποι). Εξάλλου τα συνεχή και αδιάλειπτα ερεθίσματα που λαμβάνουμε μέσω των 5 μας αισθήσεων καταλαμβάνουν τόσο χώρο μέσα μας, που δεν έχουμε την ευκαιρία να προσλάβουμε οτιδήποτε άλλο. Ολες οι πνευματικές παραδόσεις (είτε είχαν ταμπέλες γνωστών θρησκειών είτε όχι) ανά τον κόσμο και τις εποχές τονίζουν τη σημασία της σιωπής, της εσωστρέφειας, της αυτοπαρατήρησης, του να αφουγκραστεί κάποιος τον εσωτερικό του εαυτό… Αυτά κατά καιρούς ονομάστηκαν προσευχή, διαλογισμός, και αυτοσυγκέντρωση. Ολες οι πνευματικές διδασκαλίες μιλούν για την προσωρινή αποκοπή του ανθρώπου από τα ερεθίσματα των 5 αισθήσεων προκειμένου να έρθει σε επαφή με τον εσώτερο εαυτό του και με τη σοφία του σύμπαντος.
Ενας τρόπος να έρχεται κάποιος σε επαφή με τον εαυτό του και το σύμπαν είναι μέσω της βίωσης της Τέχνης – ένας άλλος μέσω της Φύσης. Είναι οι τρόποι να ενεργοποιηθεί το δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου μας, προκειμένου να εξισορροπηθεί η δράση του αριστερού…
Δεν μπορούμε να μιλάμε για ψυχική υγιεινή εάν δεν έχουμε βίωση της ομορφιάς και της αρμονίας, είτε μέσω της Φύσης, είτε μέσω της Τέχνης. Εάν δεν βιώνουμε, έστω και για λίγο, το συναίσθημα της ευγνωμοσύνης, και του δέους. Εάν δεν δίνουμε στον εαυτό μας το χώρο και το χρόνο να ακούσουμε την εσωτερική μας φωνή.
